Bodrum'da yaşamış olan Yahudiler ile ilgili edinebildiğimiz bilgiler ne yazık ki çok kısıtlı.
1871 Bodrum doğumlu Avram Galanti'nin (Profesör, Milletvekili) ''Bodrum Tarihi'' isimli kitabının (Işık Yayınevi, İstanbul 1945) 41. sayfasında Bodrum nüfusu şu şekilde belirtilmekte:
1894 Bodrum şehri nüfusu:
Müslüman 3608
Rum 2264
Musevi 86
Yabancı 45
_______________
6003
Vivian Kohen' in kaleminden 20.11.2011 de Bodrum 'da yapılmış olan, Araştırmacı Sara Padro'nun konferansının özeti:
Sara Pardo’nun konferansı
1871 Bodrum doğumlu Avram Galanti'nin (Profesör, Milletvekili) ''Bodrum Tarihi'' isimli kitabının (Işık Yayınevi, İstanbul 1945) 41. sayfasında Bodrum nüfusu şu şekilde belirtilmekte:
1894 Bodrum şehri nüfusu:
Müslüman 3608
Rum 2264
Musevi 86
Yabancı 45
_______________
6003
Vivian Kohen' in kaleminden 20.11.2011 de Bodrum 'da yapılmış olan, Araştırmacı Sara Padro'nun konferansının özeti:
Sara Pardo’nun konferansı
Milas, Bodrum, İstanköy ve Rodos’da Yahudi Kültürünün İzleri
Konferansı 20 Aralık 2011
Tarih araştırmacısı ve yazar Sara
Pardo’nun Bodrum Ticaret Odası Konferans salonunda gerçekleştirdiği sohbet
havasındaki konferansı kalabalık bir izleyici kitlesi ilgiyle dinledi. Semih
Adıyaman’ın sunuculuğunu yaptığı konferansta, ayrıca Bodrum’dan 1954’de İzmir’e
göç etmiş son Yahudi ailesinden Hayim Akyüz, aile anılarını izleyicilerle
paylaştı.
Sara Pardo’nun titiz bir araştırma
sonucu derlediği bilgilere göre Türkiye’de Yahudilerin varlığı sanılanın aksine
sadece 500 yıl önceki İspanyol engizisyon dönemine değil Hz. İbrahim Oğulları
zamanına dayanıyor.
Milas, Bodrum, İstanköy ve Rodos’a
yerleşen Yahudiler Osmanlılar zamanında, ve Birinci ve İkinci Dünya
Savaşlarında istilalar gibi siyasi nedenlerle ve yine bu yıllar içinde deprem
ve veba salgını gibi doğal nedenlerle adalar ile ana kara arasında sürekli yer
değiştirdiler. Yahudi kültürünün gereği olarak bulundukları bölgenin
yönetiminin kurallarına uygun olarak yaşadılar. Yine Yahudi kültürünün
eğitime verdiği önemle, önceleri Rodos ve İstanköy’de ve daha yakın tarihte
Milas’ta olmak üzere Fransız Alians okulları kalitesinde ileri eğitim kurumları
oluşturdular. Ticaretle geçinmeleri nedeniyle Bodrum’daki Güllük
limanında geniş çapta faaliyet gösterdiler.
1943 yılında Nazilerin Rodos’a
gelmeleriyle 1700 Yahudi Auschwitz kampına gönderildi. 50 Yahudiyi, o
zamanın Türkiye Rodos Başkonsolosu Selahattin Ülkümen eşinin ölümü pahasına
kurtardı. Bu tarihten sonra Yahudilerin büyük bir kısmı, başta İsrail olmak
üzere Amerika ve diğer ülkelere yerleştiler.
Sara Pardo son olarak Bodrum’lu
Yahudiler arasında öne çıkan 1871 doğumlu Avram Galanti’den bahsetti.
Birçok dil konuşan, profesör olarak anılan ve Neyzen Tevfik’in yakın arkadaşı
olan Avram Galanti, Jön Türk’lere katılmış ve daha sonra milletvekili
olduktan sonra Kınalı Adada vefat etmiş bulunuyor.
Hem İngilizce hem Türkçe olarak verdiği
konferansın sonunda, Sara Pardo izleyicilerin merak ettiği konuları
aydınlattı. Anlatılanların ilginç oluşu ve soruların çokluğu nedeniyle
saat 14:00 de başlayarak 16:00’da bitmesi planlanan konferans, 17:00’de Ticaret
Odası Konferans salonunun kapanma saatine kadar sürdü.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder